Marmara Denizi Derinlikleri'nin Gizemleri!

Marmara Denizi Derinlikleri'nin Gizemleri!​

Marmara Denizi Derinlikleri'nin Gizemleri!

Marmara Denizi, Türkiye'nin en önemli iç denizlerinden biridir. Karadeniz'i Ege Denizi ve Akdeniz'e bağlayan bu deniz, hem tarihi hem de jeolojik açıdan birçok ilginç özelliğe sahiptir. Bu yazıda, Marmara Denizi'nin derinlik haritasını inceleyerek, denizin altında neler olduğunu ve nasıl oluştuğunu anlatmaya çalışacağız.

Marmara Denizi'nin fiziki haritası

Marmara Denizi, yaklaşık olarak 240 km uzunluğa ve 70 km genişliğe sahiptir. Yüzölçümü 11.350 km2, su hacmi ise 3.378 km3'tür. Denizin en derin yeri -1.270 metre olup, ortalama derinliği ise 494 metredir . Marmara Denizi'nde, görülen akıntı tipi, normal deniz ve okyanuslardaki dairesel tip yerine, doğu batı yönünde bir akıntıdır. Denizin yüzeyi Karadeniz kökenli, dibi ise Ege-Akdeniz kökenli tuz, sıcaklık ve oksijen oranı bakımından farklı su kütlelerinden oluşur .



Marmara Denizi'nde dikkat çeken bir başka özellik ise, denizin kuzeyinde yer alan derin çukurlardır. Bu çukurlar, denizin tabanında bulunan fay hatlarının hareketleri sonucu oluşmuştur. Çınarcık Çukuru, Marmara Ereğlisi Çukuru ve Tekirdağ Çukuru olarak adlandırılan bu derin noktalar, doğudan batıya şunlardır :

Çınarcık Çukuru: En derin yeri -1.270 metre olan bu çukur, İstanbul Boğazı'nın güneyinde başlar ve Gemlik Körfezi'nin kuzeyine kadar uzanır.
Marmara Ereğlisi Çukuru: En derin yeri -1.260 metre olan bu çukur, Çınarcık Çukuru'nun devamı niteliğindedir. Tekirdağ'ın doğusundan başlar ve Gelibolu Yarımadası'nın güneyine kadar devam eder.
Tekirdağ Çukuru: En derin yeri -1.100 metre olan bu çukur, Marmara Ereğlisi Çukuru'nun devamıdır. Gelibolu Yarımadası'nın güneyinden başlar ve Çanakkale Boğazı'nın kuzeyine kadar uzanır.




Marmara Denizi'nin kuzeyinde yer alan bu derin noktalar

Marmara Denizi'nin oluşumu ise, jeolojik dönemler içinde özellikle Buzul Çağı dönemlerinde göle, kimi zaman da denize dönüşerek sürekli bir değişim yaşamıştır. Örneğin Miyosen döneminde (20 milyon yıl kadar önce) Marmara Denizi; Karadeniz, Hazar Denizi ve Macaristan'a kadar uzanan bir iç denizle birlikte daha büyük bir denizin parçasıdır .

Denizin yakın jeolojik dönemi incelendiğinde 12 bin yıl öncesinde deniz seviyesinin -85 m olduğu ve Marmara'nın bir göl olduğu anlaşılır. Marmara'nın son kez denize dönüştüğü dönem ise 6500-7000 yıl öncesine tarihlenir. Bu dönemde İstanbul Boğazı'nın suyla dolması sonucu oluşan Karadeniz Tufanı ile Marmara Denizi, göl olan Karadeniz'de su seviyesinin yükselmesine ve denize dönüşmesine aracılık etmiştir .

Marmara Denizi'nde jeolojik olarak çok yakın döneme denk gelen başlıca değişimlerden biri de Kapıdağ Yarımadası'nın oluşumudur. Tarihsel olarak adayken ve yüzölçümü düşünüldüğünde Marmara Denizi'nin en büyük adasıyken karayla birleşerek (Tombolo) yarımadaya dönüşmüştür .

Marmara Denizi, hem doğal güzelliği hem de jeolojik zenginliği ile Türkiye'nin en değerli denizlerinden biridir. Bu denizin derinlik haritasını inceleyerek, denizin altında neler olduğunu ve nasıl oluştuğunu öğrenmek, hem merakımızı gidermek hem de denize olan saygımızı artırmak açısından önemlidir.